Σάββατο 21 Ιανουαρίου 2012

ΓΛΩΣΣΑ: ΤΟ ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ



τελικό ( ν )
Ορισμένες λέξεις του κειμένου κάποτε έχουν –ν στο τέλος και κάποτε όχι.
 Αυτό είναι κανόνας τον οποίο θα πρέπει να θυμάσαι:

Οι λέξεις: τον, στον, έναν, δεν, την, στην, αυτήν, μην
κάποτε κρατάνε το –ν και κάποτε το χάνουν. 

Κρατάνε το –ν όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν ή από τα σύμφωνα κ, π, τ, μπ, ντ, γκ, τς, τζ, ξ και ψ.

Τονισμός 


Σε κάθε λέξη που έχει δύο ή περισσότερες συλλαβές υπάρχει μια συλλαβή που προφέρεται πιο δυνατά από τις άλλες. Η συλλαβή αυτή παίρνει ένα σημαδάκι που λέγεται τόνος ( ΄ ) .
                             Οι μονοσύλλαβες λέξεις δεν τονίζονται.
Σε αυτό τον κανόνα υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις. 
Έτσι κάποιες μονοσύλλαβες λέξεις παίρνουν τόνο.
1. Μια από αυτές συναντήσαμε στο μάθημα για το «Θαλασσινό σχολείο» και είναι η λέξη πώς όταν με αυτή ρωτάμε

2. Το ίδιο ισχύει και για τη λέξη πού

3.  Οι φράσεις «πού και πού» και «πώς και πώς»

4. Άλλη μία λέξη που παίρνει τόνο είναι η λέξη ή όταν αυτή χρησιμοποιείται για να δείξει την επιλογή μεταξύ δύο ή περισσότερων πραγμάτων

Π.χ Να έρθει στο γραφείο ο Μάνος ή ο Νίκος.

- Ο τόνος μπαίνει πάνω από φωνήεντα, ποτέ πάνω από σύμφωνα. Π.χ.: κοπάδι, λαγός
- Όταν το πρώτο γράμμα μιας λέξης είναι κεφαλαίο, ο τόνος μπαίνει αριστερά και πάνω από το κεφαλαίο γράμμα. Π.χ.: Ήρα, Άννα
- Στους διφθόγγους ο τόνος μπαίνει πάνω από το πρώτο φωνήεν. Π.χ.: νεράιδα, κορόιδο, κελάηδησε
- Στους καταχρηστικούς διφθόγγους ο τόνος μπαίνει πάνω από το δεύτερο φωνήεν. Π.χ.: δουλειά, πιάνω, μοιάζω
- Στους συνδυασμούς αυ και ευ ο τόνος μπαίνει πάνω από το δεύτερο φωνήεν. Π.χ.: αύριο, εύκολα
- Στα δίψηφα φωνήεντα ο τόνος μπαίνει πάνω από το δεύτερο φωνήεν. Π.χ.: είμαι, λουλούδι, παίρνω, οίνος


Παίζω με τις λέξεις
  Για να περιγράψουμε ένα προϊόν που παράγεται από κάτι χρησιμοποιούμε συνήθως σύνθετη λέξη.   Ως πρώτο συνθετικό έχει τη λέξη από την οποία παράγεται το προϊόν και ως δεύτερο τη λέξη είδος:

Π.χ Αυτή τη χρονιά η παραγωγή των αλευροειδών θα είναι περιορισμένη λόγω της καταστροφής της σοδειάς.

      Για κάτι ή κάποιον που μεταφέρει κάτι χρησιμοποιούμε και πάλι σύνθετη λέξη.  Το πρώτο συνθετικό είναι αυτό το οποίο κουβαλιέται και δεύτερο συνθετικό το -φόρος (από τη λέξη φέρω που σημαίνει κουβαλώ).

Π.χ Το αρματοφόρο πλοίο σταμάτησε στην πόλη μας για τους εορτασμούς της 25ης Μαρτίου.
(άρμα+φόρος= κουβαλάει τα άρματα)΄

        Η λέξη κηλίδα σημαίνει  λεκές ή σημάδι.

Π.χ Οι κηλίδες αίματος που ήταν κάτω από το μάτι του έκαναν τον πατέρα του να καταλάβει πως κτύπησε.


        Τη χρησιμοποιούμε κι αυτή ως δεύτερο συνθετικό.
        (Ένα απορρυπαντικό πλοίο προσπαθεί να περισυλλέξει την    
           πετρελαιοκηλίδα.)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

ΣΤΟΝ ΔΑΣΚΑΛΟ...



Του Κωστή Παλαμά
Σμίλεψε πάλι, δάσκαλε, ψυχές!
Κι ότι σ' απόμεινε ακόμη στη ζωή σου,
Μην τ' αρνηθείς!
Θυσίασέ το ως τη στερνή πνοή σου!
Χτισ' το παλάτι, δάσκαλε σοφέ!
Κι αν λίγη δύναμη μεσ' το κορμί σου μένει,
Μην κουρασθείς.
Είν' η ψυχή σου ατσαλωμένη.
Θεμέλια βάλε τώρα πιο βαθειά,
Ο πόλεμος να μη μπορεί να τα γκρεμίσει.
Σκάψε βαθειά.
Τι κι' αν πολλοί σ’ έχουνε λησμονήσει;
Θα θυμηθούνε κάποτε κι αυτοί
Τα βάρη που κρατάς σαν 'Ατλαντας στην πλάτη,
Υπομονή!
Χτίζε, σοφέ, της κοινωνίας το παλάτι!

Η ιστορία είναι εξαιρετικά αφιερωμένη σε όλους αυτούς που σώζουν "αστερίες"!!!

Μια μέρα, ένας άνθρωπος περπατούσε στην ακρογιαλιά.
Την προηγούμενη νύχτα είχε προηγηθεί σφοδρή θαλασσοταραχή και η φουσκοθαλασσιά είχε ξεβράσει στην ακτή εκατοντάδες αστερίες.
Κάποια στιγμή είδε ένα παιδί να σκύβει στην άμμο, να σηκώνει κάτι και πολύ απαλά να το πετά μέσα στην θάλασσα.
Η κίνηση αυτή επαναλήφθηκε πολλές φορές, ώσπου να πλησιάσει κοντά.
Τότε διαπίστωσε ότι το παιδί μάζευε τους αστερίες και τους ξαναπετούσε στη θάλασσα. Καθώς το παιδί ήταν αφοσιωμένο στο έργο του και δεν τον είχε αντιληφθεί, ο άνθρωπος στάθηκε και το παρατηρούσε για πολλή ώρα .
Ιδρώτας έτρεχε από το μέτωπό του και η έκφραση του προσώπου του ήταν σφιγμένη από την προσπάθεια.
Κάποια στιγμή ο άνθρωπός μας αποφάσισε να κάνει αισθητή την παρουσία του και του φώναξε:

“Καλημέρα! Τι κάνεις εδώ;”


Το παιδί, σταμάτησε για μια στιγμή, κοίταξε τον άνδρα και του απάντησε:

« Δε βλέπεις; Πετάω αστερίες στην θάλασσα”.

- Δεν έχει νόημα αυτό που κάνεις, του αντιγύρισε ο άνθρωπος. Είναι εκατοντάδες οι αστερίες που πεθαίνουν στην αμμουδιά. Δεν έχει σημασία αυτό που κάνεις!

Το παιδί τον κοίταξε, του έδειξε τον αστερία που κρατούσε στο χέρι του και του είπε:
- Έχει όμως σημασία για αυτόν εδώ!...

Και λέγοντας αυτά τα λόγια πέταξε τον αστερία απαλά μέσα στην θάλασσα.

Ο άνθρωπός μας συνέχισε το δρόμο του, περπατώντας πλάι στους ξεβρασμένους αστερίες.
Λίγο παρακάτω όμως, κάποιοι τον είδαν να κοιτάει κλεφτά γύρω του μήπως τον βλέπει κανείς κι όταν βεβαιώθηκε πως ήταν μόνος του, έσκυψε μάζεψε έναν αστερία και να τον απίθωσε μαλακά στη θάλασσα...

back to top