Παρασκευή 23 Μαρτίου 2012

Ε8 ΤΟ ΧΑΡΟΥΜΕΝΟ ΛΙΒΑΔΙ

Όταν γράφουμε, στο τέλος των λέξεων ή των προτάσεων βάζουμε κάποια σημάδια που μας βοηθούν να διαβάσουμε το κείμενο και να καταλάβουμε καλύτερα το νόημά του.  Τα σημάδια αυτά λέγονται σημεία στίξης και είναι τα εξής: η τελεία ( . ), το ερωτηματικό ( ; ), το κόμμα ( , ), το θαυμαστικό ( ! ), τα αποσιωπητικά ( ), τα εισαγωγικά ( « » ), η διπλή τελεία ( : ), και η παύλα ( - ).


Η τελεία ( . )

Η τελεία χρησιμοποιείται στο τέλος μίας πρότασης που έχει ολοκληρωμένο νόημα. 
Σ’ αυτό το σημείο σταματά για λίγο η φωνή μας. Μετά την τελεία αρχίζουμε με κεφαλαίο γράμμα.
Π.χ.: Ήρθε ο μπαμπάς. Είναι πολύ κουρασμένος.


Το ερωτηματικό ( ; )

Το ερωτηματικό χρησιμοποιείται στο τέλος μιας πρότασης με την οποία ρωτάμε κάτι.
  •  Μετά το ερωτηματικό αρχίζουμε με κεφαλαίο γράμμα αν το νόημα της πρότασης έχει ολοκληρωθεί.
    Π.χ.: Πού ήσουν όλη μέρα;

  • Αν το νόημα δεν έχει ολοκληρωθεί, συνεχίζουμε με μικρό γράμμα.
    Π.χ.: Ποιος θα σβήσει τον πίνακα; ρώτησε η δασκάλα.


Το κόμμα ( , )

Τό κόμμα το χρησιμοποιείται:
 
  • 'Οταν  θέλουμε να χωρίσουμε ασύνδετες λέξεις ή φράσεις που είναι στη σειρά.
πχ: Τα αγαπημένα μου χρώματα είναι το κόκκινο, το πράσινο, το κίτρινο, το ροζ και το μωβ. 
  • Όταν θέλουμε να χωρίσουμε την κλητική προσφώνηση από την υπόλοιπη πρόταση.
πχ: Μάρκο, δώσε μου την ξύστρα.
  • Όταν θέλουμε να χωρίσουμε μικρότερες φράσεις που εξηγούν κάτι μέσα σε μία πρόταση.
πχ: Η Αθήνα, η πρωτεύουσα της Ελλάδας, οργάνωσε τους Ολυμπιακούς αγώνες του 2004.

Προσοχή: Δεν μπαίνει κόμμα πριν απ' το και, το ούτε, το μήτε και το ή.


Το θαυμαστικό ( ! )

Το θαυμαστικό χρησιμοποιείται έπειτα από επιφωνήματα ή φράσεις που εκφράζουν ευχή, χαρά, λύπη, θαυμασμό, φόβο, ελπίδα κτλ.

 Π.χ.:
Τι όμορφο μωρό!
Χρόνια πολλά!
Θεέ μου, τι έπαθα!
Μπράβο! Τα κατάφερες.

Τα αποσιωπητικά ( )

Τα αποσιωπητικά χρησιμοποιούνται:
  • Όταν θέλουμε να δείξουμε συγκίνηση ή έντονα συναισθήματα (ντροπή ή φόβο).
Π.χ.: Τη στιγμή που κάποιος ήταν έτοιμος να με πιάσει ... ξύπνησα.
  • Όταν θέλουμε να αποσιωπήσουμε κάτι ή δε λέμε κάτι επειδή είναι γνωστό.
Π.χ.: Μην το ξανακάνεις αυτό γιατί θα ...


Διπλή τελεία ( : )

Η  διπλή τελεία χρησιμοποιείται:
  • Όταν γράφουμε τα λόγια ενός ανθρώπου ακριβώς όπως τα είπε.
Π.χ.: Η Σοφία είπε: «Θέλεις να παίξουμε μπάλα;»

  • 'Οταν παραθέτουμε παροιμίες ή γνωμικά.
Π.χ.: Μια λαϊκή παροιμία λέει: «Στου κουφού την πόρτα όσο θέλεις βρόντα».

  •   'Οταν απαριθμούμε πράγματα.
Π.χ.: Αγόρασα ό,τι μπορείς να φανταστείς: γλυκά, σοκολάτες, καραμέλες, κτλ.
  •   'Οταν θέλουμε να εξηγήσουμε κάτι.
Π.χ.: Το πρόβλημα θα το λύσετε έτσι: πρώτα θα βρείτε πόσα ήταν τα πορτοκάλια και ύστερα θα...
 
Προσοχή:
  • Μετά τη διπλή τελεία συνεχίζουμε με μικρό γράμμα όταν απαριθμούμε πράγματα ή επεξηγούμε κάτι. 

  • Μετά τη διπλή τελεία συνεχίζουμε με κεφαλαίο γράμμα όταν ακολουθούν τα λόγια ενός ανθρώπου ακριβώς όπως τα είπε (τα λόγια μπαίνουν σε εισαγωγικά) ή παροιμία ή ρητό.


Τα εισαγωγικά ( « » )

Τα εισαγωγικά χρησιμοποιούνται:

  • Όταν θέλουμε να γράψουμε τα λόγια ενός προσώπου ακριβώς έτσι όπως τα είπε.
Π.χ.: Ο Παύλος είπε: «Έκανα όλα μου τα μαθήματα».
  •   Όταν θέλουμε να παραθέσουμε λέξεις ή φράσεις που χρησιμοποιούνται σπάνια ή μεταφορικά, ή διάφορες εκφράσεις, παροιμίες, γνωμικά.
Π.χ.: «Τα πήρε στο κρανίο» μ' αυτά που άκουγε.
  • Σε τίτλους βιβλίων, περιοδικών, εφημερίδων, έργων κ.λπ.
Π.χ.:
«Ο μικρός πρίγκιπας» είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο.
Διάβασα χτες στα «Επίκαιρα» ένα ενδιαφέρον άρθρο.


Η παύλα ( - )

Η παύλα χρησιμοποιείται στο διάλογο για να φανεί η αλλαγή του προσώπου που μιλάει. Η παύλα μπαίνει στην αρχή της ομιλίας κάθε προσώπου. 
Π.χ.:
- Γεια σου, Γιάννη. Τι κάνεις;
- Γεια σου Καίτη. Καλά είμαι. Πού ήσουν χθες;
- Είχα μάθημα. Γιατί;
- Γιατί σ’ έπαιρνα τηλέφωνο και δεν απαντούσες.

Προσοχή: Κάθε φορά που μιλάει άλλο πρόσωπο και χρησιμοποιούμε παύλα, πρέπει να αλλάζουμε σειρά και να ξεκινάμε τα λόγια του άλλου προσώπου από την επόμενη σειρά.






Επαυξημένες προτάσεις λέγονται οι προτάσεις οι οποίες εκτός από τους κύριους όρους (υποκείμενο, ρήμα), συμπληρώνονται και από άλλους προσδιορισμούς (επίθετα, επιρρήματα κ.ά.) που λέγονται δευτερεύοντες όροι της πρότασης.

Π.χ.:

  • Απλή πρόταση: Πήγα στο θέατρο. 
  • Επαυξημένη πρόταση: Χθες πήγα στο θέατρο με την αδερφή μου.




Συνώνυμα ή συνώνυμες λέξεις

Οι λέξεις που έχουν παρόμοια σημασία λέγονται συνώνυμα ή συνώνυμες λέξεις
Π.χ.: 

κατοικία - σπίτι
άρρωστος - ασθενής
ίδιος - όμοιος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

ΣΤΟΝ ΔΑΣΚΑΛΟ...



Του Κωστή Παλαμά
Σμίλεψε πάλι, δάσκαλε, ψυχές!
Κι ότι σ' απόμεινε ακόμη στη ζωή σου,
Μην τ' αρνηθείς!
Θυσίασέ το ως τη στερνή πνοή σου!
Χτισ' το παλάτι, δάσκαλε σοφέ!
Κι αν λίγη δύναμη μεσ' το κορμί σου μένει,
Μην κουρασθείς.
Είν' η ψυχή σου ατσαλωμένη.
Θεμέλια βάλε τώρα πιο βαθειά,
Ο πόλεμος να μη μπορεί να τα γκρεμίσει.
Σκάψε βαθειά.
Τι κι' αν πολλοί σ’ έχουνε λησμονήσει;
Θα θυμηθούνε κάποτε κι αυτοί
Τα βάρη που κρατάς σαν 'Ατλαντας στην πλάτη,
Υπομονή!
Χτίζε, σοφέ, της κοινωνίας το παλάτι!

Η ιστορία είναι εξαιρετικά αφιερωμένη σε όλους αυτούς που σώζουν "αστερίες"!!!

Μια μέρα, ένας άνθρωπος περπατούσε στην ακρογιαλιά.
Την προηγούμενη νύχτα είχε προηγηθεί σφοδρή θαλασσοταραχή και η φουσκοθαλασσιά είχε ξεβράσει στην ακτή εκατοντάδες αστερίες.
Κάποια στιγμή είδε ένα παιδί να σκύβει στην άμμο, να σηκώνει κάτι και πολύ απαλά να το πετά μέσα στην θάλασσα.
Η κίνηση αυτή επαναλήφθηκε πολλές φορές, ώσπου να πλησιάσει κοντά.
Τότε διαπίστωσε ότι το παιδί μάζευε τους αστερίες και τους ξαναπετούσε στη θάλασσα. Καθώς το παιδί ήταν αφοσιωμένο στο έργο του και δεν τον είχε αντιληφθεί, ο άνθρωπος στάθηκε και το παρατηρούσε για πολλή ώρα .
Ιδρώτας έτρεχε από το μέτωπό του και η έκφραση του προσώπου του ήταν σφιγμένη από την προσπάθεια.
Κάποια στιγμή ο άνθρωπός μας αποφάσισε να κάνει αισθητή την παρουσία του και του φώναξε:

“Καλημέρα! Τι κάνεις εδώ;”


Το παιδί, σταμάτησε για μια στιγμή, κοίταξε τον άνδρα και του απάντησε:

« Δε βλέπεις; Πετάω αστερίες στην θάλασσα”.

- Δεν έχει νόημα αυτό που κάνεις, του αντιγύρισε ο άνθρωπος. Είναι εκατοντάδες οι αστερίες που πεθαίνουν στην αμμουδιά. Δεν έχει σημασία αυτό που κάνεις!

Το παιδί τον κοίταξε, του έδειξε τον αστερία που κρατούσε στο χέρι του και του είπε:
- Έχει όμως σημασία για αυτόν εδώ!...

Και λέγοντας αυτά τα λόγια πέταξε τον αστερία απαλά μέσα στην θάλασσα.

Ο άνθρωπός μας συνέχισε το δρόμο του, περπατώντας πλάι στους ξεβρασμένους αστερίες.
Λίγο παρακάτω όμως, κάποιοι τον είδαν να κοιτάει κλεφτά γύρω του μήπως τον βλέπει κανείς κι όταν βεβαιώθηκε πως ήταν μόνος του, έσκυψε μάζεψε έναν αστερία και να τον απίθωσε μαλακά στη θάλασσα...

back to top